Śląsk regionem życiowych szans i zawodowych karier
O takiej przyszłości dla naszego województwa rozmawiano w auli Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli "WOM" w Katowicach podczas regionalnej konferencji "Uczestnictwo młodzieży w życiu publicznym drogą do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego"
Konferencję zorganizowali: Polskie Forum Edukacji Europejskiej, Urząd Marszałkowski, Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli "WOM" w Katowicach oraz Regionalny Ośrodek Metodyczno - Edukacyjny "METIS" w Katowicach.
Podczas spotkania zaprezentowano "Strategię Państwa dla Młodzieży na lata 2003 -2012". Dokument opracowano w Ministerstwie Edukacji i Sportu dla młodych ludzi i z myślą o młodych ludziach, ich przyszłości oraz zawodowej karierze. Mówcy podjęli także próbę określenia diagnozy sytuacji młodzieży w województwie śląskim.
„Kilkadziesiąt uczelni oraz potencjał drzemiący w umysłach 200 tysięcy studentów to kapitał, którego nie wolno nam zmarnować. Strategia społecznego rozwoju naszego regionu zakłada stwarzanie młodym ludziom warunków sprzyjających planowaniu życia i pracy w województwie śląskim. Otwierając się na Europę, wspierając dostęp do nowych technologii, przebudowując gospodarczą specyfikę regionu, tworząc parki przemysłowe oraz warunki dla rozwoju turystyki i sektora MŚP chcemy wskazywać młodym ludziom ścieżki zawodowych karier trwale związanych z naszym województwem” – mówił marszałek Michał Czarski. „Pobudzanie w 800 tysiącach żyjących tu młodych ludziach motywacji do wiązania osobistej przyszłości z województwem śląskim to najlepsza droga do nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego na miarę naszych europejskich aspiracji” – argumentował marszałek.
To właśnie młodym ludziom, absolwentom szkół i uczelni, przypadnie w znacznym stopniu możliwość wykorzystania finansowego wsparcia UE w kolejnym okresie planowania 2007 – 2013. Już obecnie, w latach 2004 – 2006 nasze województwo otrzyma w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 280 mln euro. W latach 2007 –2013 z przewidzianej dla Polski kwoty 50 mld Euro, Śląsk jako region, któremu już dziś przypada druga pod względem wysokości alokacji wsparcia pozycja w kraju, otrzyma nieporównywalnie więcej środków. Włączaniu młodzieży do budowy społeczeństwa obywatelskiego sprzyjają międzynarodowe kontakty oraz wymiana doświadczeń z rówieśnikami z europejskich regionów współpracujących ze Śląskiem w ramach partnerskich porozumień. Młodzieżowe debaty i spotkania odbywają się również w ramach polsko-niemiecko-francuskiego Trójkąta Weimarskiego.
Marszałek Michał Czarski mówił także o Białej Księdze Młodzieży, dokumencie przygotowanym przez Komisję Europejską w roku 2001. Księga definiuje rolę i zadania młodzieży w nowoczesnej Europie. Młodzież ma się stać partnerem realizacji nowej, europejskiej polityki młodzieżowej poprzez udział jej przedstawicieli we współodpowiedzialności za podejmowanie decyzji na wszelkich szczeblach – od lokalnego przez europejski aż do globalnego.
Sytuacja młodzieży w Polsce w tym na Śląsku pozostawia wiele do życzenia.
Jest to grupa społeczna szczególnie narażona na wszelkie patologie, społeczną alienację oraz zachowania prowadzące do kolizji z prawem. Niepokojący jest wzrost przestępczości wśród młodzieży a także kryzys rodziny, narastające zjawiska społecznej marginalizacji młodych ludzi pochodzących ze wsi oraz rodzin biednych. Pogłębia się społeczne rozwarstwienie skutkujące nierównym dostępem młodzieży do edukacji, kultury i innych dóbr cywilizacyjnych.
Na te i inne problemy zwracał uwagę socjolog prof. dr hab. Marek Szczepański z Uniwersytetu Śląskiego w wykładzie: „Polska młodzież. Między normą a patologią”. „Tam gdzie jest zbrodnia musi być kara” – dowodził socjolog, prof. Marek Szczepański odwołując się do Dostojewskiego. Z przestępczością, narkomanią i przemocą należy walczyć zdecydowanie. Na półśrodki jest już za późno. Należy demaskować i likwidować przyczyny problemów dotyczących coraz liczniejszej grupy młodych ludzi. Profesor Szczepański przedstawił szokujące rezultaty badań, z których wynika, iż w roku 2003 w naszym regionie aż 5 tys. młodych ludzi miało na swym koncie konflikt z prawem. Tzw. fala szerzy się już nawet w młodszych klasach szkół podstawowych a nad „drugim życiem” dzieci w szkole nauczyciele i rodzice stopniowo tracą kontrolę. W obliczu kłopotów rodzinnych, miłosnych niepowodzeń i kłopotów w szkole wielu młodych ludzi pozostaje bez wsparcia. Samodzielnie nie potrafią rozwiązywać tych problemów, co coraz częściej skłania ich do samobójstwa bądź sięgnięcia po narkotyki. Dyrekcje wielu szkół wolą przemilczać taki zjawiska. Wynika to albo z braku pedagogicznych kompetencji lub braku zrozumienia i tolerancji. Marginalizacja młodzieży z terenów wiejskich wiąże się niekiedy z zaskakującymi zjawiskami. Prof. Szczepański powołał się m.in. na badania, z których wynika, iż młody człowiek ze wsi jest średnio o 3 cm niższy od swojego rówieśnika z dużego miasta.
Konferencja obejmowała również zajęcia warsztatowe zmierzające do sformułowania zasad udziału młodzieży w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Spotkaniu towarzyszyła prezentacja Programu Młodzież (jednego z trzech edukacyjnych programów Unii Europejskiej) oraz dyskusja panelowa na temat granic udziału państwa w procesie aktywizacji społecznej i publicznej ludzi młodych.