90 lat później
Uroczyste obchody przyłączenia Górnego Śląska do odradzającego się Państwa Polskiego
W Katowicach świętowano dziś 90. rocznicę przyłączenia części Górnego Śląska do odradzającego się Państwa Polskiego. W obchodach uczestniczył Prezydent RP Bronisław Komorowski.
Rocznicę tę uczono uroczystą Sesją Sejmiku Województwa Śląskiego w historycznej Sali Sejmu Śląskiego. Oddano nią także hołd pierwszemu marszałkowi - Konstantemu Wolnemu.
„Akt Zjednoczenia Górnego Śląska z Rzeczpospolitą Polską podpisany w Katowicach 90 lat temu był zwieńczeniem drogi, jaką Śląsk szedł po I Wojnie Światowej do Polski, która dopiero odzyskała niepodległość. W drodze tej przyszło się mierzyć z przeciwnościami: kruszono je w śląskich powstaniach i codziennie wyznawaną wiarą ojców, zwyczajami, tradycją przekazywaną przez pokolenia ojczystym językiem - choć ziemia ta od prawie sześciu wieków znajdowała się poza polską państwowością. Ta pogmatwana historia połączona z dawną przynależnością Śląska do Niemiec i z przedwojennym statusem autonomicznym wciąż wzbudza emocje. Dlatego dzisiaj, w historycznej Sali Sejmu Śląskiego, chciałbym zapewnić: Śląsk jest i pozostanie mocnym filarem państwa polskiego" - powiedział marszałek Adam Matusiewicz.
Arcybiskup Wiktor Skworc podkreślił, że „celebrujemy ważne wydarzenie, spotkanie Śląska i Polski w jednym organizmie II Rzeczypospolitej. Dziś, po 90 latach chcemy przywołać bohaterów tamtych dni. Trzeba wspominać z wdzięcznością mężów stanu."
Uroczystą sesję Sejmiku zwieńczyło odsłonięcie obrazu marszałka Konstantego Wolnego w kuluarach Sali Sejmu Śląskiego. Portret ten jest kopią obrazu, który wisiał przed wojną w westybulu Gmachu, a w czasie wojny zaginął. Z okazji Roku Konstantego Wolnego postanowiono przywrócić dzieło należnemu mu miejscu i w ten sposób uhonorować pierwszego marszałka. Autorem kopii jest Szymon Gdowicz, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.
Wcześniej radni podjęli jednogłośnie uchwałę w sprawie uczczenia 90. rocznicy zjednoczenia części Górnego Śląska z Polską. W oświadczeniu będącym jej załącznikiem czytamy m.in: „W tym roku mija 90 lat od zjednoczenia części Górnego Śląska z Polską, po blisko sześciu wiekach przynależności regionu do innych państw. Sejmik Województwa Śląskiego wyraża wdzięczność ludowi śląskiemu, który mimo burzliwej historii zachował swoją tradycję, kulturę i język. Szczególny szacunek wyrażamy wobec Powstańców Śląskich, dzięki którym Polsce przyznana została najbardziej uprzemysłowiona część Górnego Śląska. (...)Województwo śląskie swoim gospodarczym i intelektualnym potencjałem walnie przyczyniło się do rozwoju II Rzeczypospolitej. Niech pamięć o trudzie ich twórców będzie żywa wśród mieszkańców obecnego województwa śląskiego i Polski".
Potem, na Placu Sejmu Śląskiego, z udziałem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, odbyła się inscenizacja wkroczenia Wojska Polskiego do Katowic w 1922 roku, przygotowana przez artystów Teatru Śląskiego i 30 ułanów z Grupy Rekonstrukcyjnej z Niepołomic, połączona z ceremonią wojskową.
Prezydent Bronisław Komorowski zwracajac się do zgormadzonych na placu powiedział: „Spotykamy się tutaj, w sercu Górnego Śląska, aby wspólnie świętować 90 rocznicę powrotu części Górnego Ślaska do macierzy. To wielki dzień dla wszystkich Ślązaków, dla nas wszystkich, dla całej Polski. Uczestnicząc w rekonstrukcji wydarzeń sprzed 90 lat, czujemy, że jesteśmy kolejnym ogniwem łańcucha śląskich i polskich pokoleń. Są tu z nami rodziny powstańców, a my składamy hołd tym, którzy swoją krwią złączyli tę ziemię z macierzą, tym, którzy przyszłość tej ziemi widzieli tylko w granicach Rzeczypospolitej. Dzięki śląskim klejnotom Polska zyskała nową szansę na silne państwo. Inne jest teraz województwo śląskie. Jego społeczność przypomina rzekę ukształtowaną przez wiele dopływów. Zmienia się Śląsk i zmienia się cała Polska".
Prezydent podkreślił także, że „idea samorządności lokalnej, regionalnej odgrywa wielką rolę, dlatego nie warto powracać do koncepcji autonomii. Warto natomiast szukać korzyści w pogłębianiu tej samorządności. Doceńmy dobro, jakie płynie z polskości Śląska i z obecności Śląska w Polsce. O śląsko-polską solidarność chciałbym jako prezydent przy tej okazji zaapelować. Otwórzmy serca i czerpmy radość z bycia razem".
Po odczytaniu Apelu Pamięci prezydent Bronisław Komorowski złożył kwiaty przed Pomnikiem Wojciecha Korfantego oraz - wraz z marszałkiem Adamem Matusiewiczem, wojewodą Zygmuntem Łukaszczykiem, prezydentem Katowic Piotrem Uszokiem i prof. Jerzym Buzkiem - podpisał pamiątkowy akt obchodów.
Ceremonię zwieńczył pokaz w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej oraz defilada pododdziałów służb mundurowych, a z galowym koncertem wystąpił Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk". Na pobliskim Placu Bolesława Chrobrego przygotowano piknik rodzinny - na dzieci czekały karuzele i stoiska spożywcze.
W tym samym czasie premier Donald Tusk złożył kwiaty pod Pomnikiem Powstań Śląskich w Katowicach.
Po południu, w sali koncertowej Akademii Muzycznej w Katowicach zaproszeni goście wysłuchali koncertu w wykonaniu muzyków Filharmonii Śląskiej w Katowicach. W programie koncertu znalazły się „Trzy tańce" Henryka Mikołaja Góreckiego oraz „Exodus" i „Krzesany" Wojciecha Kilara.
Od godz. 17.00 Urząd Wojewódzki organizuje Dni Otwarte. Chętni mogą poznać zakamarki Gmachu Sejmu Śląskiego. Zwiedzającym udostępniony zostanie m.in. basen chroniący skarbiec przedwojennego województwa śląskiego, pomieszczenia piwniczne zamienione podczas II wojny światowej na schron przeciwlotniczy i reprezentacyjna Sala Sejmu Śląskiego, a także mieszkanie wojewody Michała Grażyńskiego - pierwszego gospodarza gmachu. Niewątpliwą gratką będą, niedostępne na co dzień, podziemia Gmachu i trasa prowadząca do ukrytego tunelu. Zakończenie zwiedzania planowane jest na godz. 2.00 w nocy.
Rocznicowe uroczystości potrwają do niedzieli.
W sobotę, 23 czerwca, na Placu Sejmu Śląskiego wieczorem rozpocznie się koncert, w którym wystąpią: Holly Blue & Sound Petersburg, Abradab i Czesław Śpiewa, a po koncercie będzie można zobaczyć pokaz sztucznych ogni.
Obchody zakończy w niedzielę 24 czerwca msza św. w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach, koncelebrowana przez metropolitę katowickiego abp Wiktora Skworca. Oprawę artystyczną nabożeństwa zapewnią muzycy Filharmonii Śląskiej.
Oświadczenie Sejmiku Województwa Śląskiego
w 90. rocznicę zjednoczenia części Górnego Śląska z Polską
W tym roku mija 90 lat od zjednoczenia części Górnego Śląska z Polską, po blisko sześciu wiekach przynależności regionu do innych państw. Sejmik Województwa Śląskiego wyraża wdzięczność ludowi śląskiemu który mimo burzliwej historii zachował swoją tradycję, kulturę i język. Szczególny szacunek wyrażamy wobec Powstańców Śląskich, dzięki którym Polsce przyznana została najbardziej uprzemysłowiona część Górnego Śląska.
Dnia 20 czerwca 1922 roku wojsko Polskie pod dowództwem Generała Stanisława Szeptyckiego wkroczyło na Górny Śląsk witane przez lud śląski. Na moście szopienickim na granicznej Brynicy stanęła powitalna brama triumfalna. Wojsko Polskie witały władze województwa z pierwszym Wojewodą Śląskim Józefem Rymerem i posłem Wojciechem Korfantym na czele. Trzy miesiące później odbyły się pierwsze wybory do Sejmu Śląskiego. Jego pierwszym Marszałkiem został Konstanty Wolny, współautor statutu organicznego. Uroczystości objęcia wszystkich pięciu powiatów przyznanych Polsce zakończone zostały 16 lipca 1922 roku w Katowicach podpisaniem aktu zjednoczenia Górnego Śląska z Polską.
Województwo Śląskie swoim gospodarczym i intelektualnym potencjałem walnie przyczyniło się do rozwoju II Rzeczypospolitej. Niech pamięć o trudzie ich twórców będzie żywa wśród mieszkańców obecnego Województwa Śląskiego i Polski.