Akt Zjednoczenia Górnego Śląska z odradzającym się Państwem Polskim podpisany w Katowicach 91 lat temu stanowił zwieńczenie długiego i skomplikowanego procesu walk o losy Górnego Śląska po pierwszej wojnie światowej.

Rozstrzygającym w sprawie podziału Górnego Śląska miał być plebiscyt, w założeniu oddający tę decyzję w ręce samych mieszkańców Śląska. Postanowienie o jego przeprowadzeniu było wynikiem kompromisu pomiędzy mocarstwami decydującymi o losach powojennej Europy na konferencji pokojowej w Paryżu. Sprawa Górnego Śląska była istotnym elementem obrad i od początku budziła sporo kontrowersji. Francja -  najbliższy sojusznik Polski - chciała, aby ten bogaty przemysłowy region znalazł się w całości w granicach odrodzonej Rzeczpospolitej, licząc na przyszłe korzyści z przyznania Śląska Polsce. Wielka Brytania uważała, że takie rozwiązanie nadmiernie zaburzy równowagę sił w Europie, zbytnio osłabiając Niemcy, obarczone już kosztami odszkodowań wojennych. 

Plebiscyt odbył się 20 marca 1921 r. Do głosowania zostały dopuszczono osoby, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska - głównie Niemcy. Zatem wobec ściągnięcia z Niemiec blisko 200 tys. emigrantów, głosujący za przynależnością do Polski okazali się mniejszością i stanowili 40,3 proc. Niekorzystny zdaniem strony polskiej przebieg plebiscytu był jedną z przyczyn wybuchu III powstania śląskiego, z kolei narastający terror ze strony bojówek niemieckich przyśpieszał jego wybuch. 

Wojciech Korfanty podjął ostateczną decyzję o rozpoczęciu strajku generalnego i akcji powstańczej. Trzecie powstanie śląskie wybuchło w nocy z 2 na 3 maja trwało do 5 lipca 1921 roku. Jego efektem był korzystniejszy dla Polski podział Górnego Śląska. Z obszaru plebiscytowego do Polski przyłączono 29 proc. obszaru, głównie rejonów przemysłowych, zamieszkiwanych przez 46 proc ogółu ludności. Mimo to, po stronie niemieckiej nadal pozostawała spora grupa Ślązaków deklarujących polskość. W Polsce znalazły się m.in. powiat Katowicki, Królewskiej Huty (Chorzowski), Świętochłowicki, Rybnicki, Tarnogórski, Lubliniecki i Pszczyński. Przejmowanie kolejnych przyznanych terenów Górnego Śląska zgodnie z zawiadomieniem Komisji Międzysojuszniczej, miało się odbywać w kilku etapach.

20 czerwca 1922 roku rozpoczęły się uroczystości wkroczenia polskiego wojska do Katowic. Rano most graniczny pomiędzy Szopienicami a Sosnowcem przekroczyły oddziały polskiego wojska, na czele z gen. Stanisławem Szeptyckim, powitane przez J. Rymera, W. Korfantego, J. Mildnera. Trasa przemarszu wojska biegła przez: Roździeń, Szopienice, Burowiec, Zawodzie oraz Katowice. Główne uroczystości odbyły się na katowickim rynku, gdzie gen. S. Szeptycki dokonał przeglądu wojska, a następnie ks. Teodor Kubina wraz z ks. Aleksandrem Skowrońskim odprawili mszę św. przy ołtarzu ustawionym na schodach teatru. O 14.00 wojewoda śląski Józef Rymer podejmował przybyłych dygnitarzy oraz oficerów Wojska Polskiego śniadaniem w hotelu „Savoy" przy ul. Mariackiej w Katowicach. W tym czasie dla mieszkańców Katowic zorganizowano różne atrakcje i zabawy w Parku Południowym (obecnym Parku im. Tadeusza Kościuszki). O 17.00 dokonano uroczystej zmiany warty na rynku, pełniących ją od poprzedniego dnia powstańców śląskich wymienili żołnierze z 23 Dywizji Piechoty. Obchody w dniu 20 czerwca zamknęło przyjęcie w Reichshalle (dziś Filharmonia Śląska).

Z części przyłączonej do Polski zostało utworzone województwo śląskie, któremu nadano szeroką autonomię. Jej podstawą był Statut Organiczny Województwa Śląskiego uchwalony 15 lipca 1920 r. przez Sejm Ustawodawczy RP.