Uroczystości w obozie Mauthausen-Gusen były kulminacją obchodów Roku Henryka Sławika, który Sejmik Województwa Śląskiego ustanowił w 70. rocznicę jego śmierci i 120. rocznicę urodzin.

Finał sztafety, która w dziesięcioosobowym gronie biegła z Jastrzębia-Zdroju i w ciągu trzech dni pokonała 462 km, poprzedziło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod tablicą poświęconą Henrykowi Sławikowi przy Sarkofagu na Placu Apelowym, miejscu pamięci ofiar hitlerowskiego obozu oraz pod polskim pomnikiem na terenie obozu.

To ukłon mieszkańców regionu i wyraz pamięci o człowieku, który w tym miejscu stracił życie, wcześniej ofiarując je tysiącom ludzi. W uroczystościach udział wzięli: marszałek Mirosław Sekuła, Przewodniczący Sejmiku Andrzej Gościniak, radni sejmiku oraz przedstawiciele władz Jastrzębia-Zdroju, skąd Sławik się wywodził.

„Henryk Sławik to postać wyjątkowa, gdyż to nie tylko bohater powstań śląskich, który walczył o polskość Śląska, ale również, kiedy mu przyszło emigrować do przyjaznych Węgier, potrafił stworzyć ze współpracownikami wspaniały zespół, który uratował życie kilkudziesięciu tysięcy ludzi. Mówi się, że kto uratował jednego człowieka, uratował cały świat. Henryk Sławik uratował wielokrotnie cały świat. Chcemy przypomnieć wszystkim Polakom, Węgrom i Żydom, zwłaszcza zaś Ślązakom, że byli ludzie nieprzeciętni, wielkiego formatu, którzy nie wahali się poświęcić swojego życia dla życia innych i dla służby ojczyźnie” – mówił marszałek Mirosław Sekuła.

Ambasador RP w Wiedniu Artur Lorkowski podkreślił wagę uroczystości: „Przyjechaliśmy specjalnie z Wiednia, aby się cieszyć państwa obecnością, bo to wspaniałe, że pamiętacie o Ślązaku, który tak wiele zrobił dla uchodźców polskich, którzy po wybuchu II wojny światowej znaleźli się na Węgrzech, ale również dla Żydów, którzy szukali tam schronienia. Spotykamy się 23 sierpnia – to rocznica podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow, a jednocześnie Dzień Pamięci o Ofiarach Stalinizmu i Nazizmu, i dzięki temu to spotkanie nabiera dodatkowej, uniwersalnej wartości.”

Po wizycie w obozie Mauthausen-Gusen przedstawiciele władz regionu spotkali się z Polonią w Linzu. To nie koniec wydarzeń związanych z obchodami Roku Henryka Sławika. 6 listopada br. odbędzie się uroczysta sesja Sejmiku Województwa Śląskiego, a dwa dni później koncert Filharmonii Śląskiej, w trakcie którego rozbrzmiewać będą dźwięki muzyki węgierskiej, polskiej i żydowskiej.

Henryk Sławik - bohater trzech narodów: polskiego, żydowskiego i węgierskiego, sprawiedliwy wśród Narodów Świata, społecznik, polityk socjalistyczny, dziennikarz i obrońca górnośląskich robotników. Urodził się 16 lipca 1894 roku we wsi Szeroka (obecnie dzielnica Jastrzębia-Zdroju). Po klęsce wrześniowej 1939 roku trafił na Węgry, gdzie organizował pomoc internowanym i uchodźcom, współpracując z delegatem rządu węgierskiego – Józefem Antallem. Uratował w ten sposób życie kilkudziesięciu tysięcy uchodźców, w tym kilku tysiącom Żydów. Właśnie za tę działalność został pośmiertnie uhonorowany tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata. 23 sierpnia 1944 roku został skazany na śmierć przez powieszenie w obozie w Mauthausen.