Ruszyły konsultacje społeczne Umowy Partnerstwa, najważniejszego dokumentu określającego wydatkowanie funduszy europejskich w latach 2021-2027. Śląskie jest pierwszym regionem w procesie konsultacji i największym beneficjentem środków spośród wszystkich regionów. O szczegółach konsultacji mówili w trakcie konferencji prasowej marszałek Jakub Chełstowski, wicemarszałek Wojciech Kałuża i członek Zarządu Województwa, Izabela Domogała.

„To bardzo dobry dzień dla Śląska. Współpraca samorządu, strony rządowej i przedstawicieli Komisji Europejskiej przynosi korzyści dla mieszkańców i pozwala nam się rozwijać. Planowana w przyszłym RPO kwota w wysokości 2,4 mld euro wzmocniona 2 mld euro z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, czyli łącznie blisko 4,4 mld euro, to olbrzymie środki, jakimi region nigdy nie dysponował. Jeśli doliczymy do tego pieniądze z innych programów, to strumień środków na rozwój regionu w najbliższej dekadzie będzie bezprecedensowy. Głównym celem jest poprawa jakości życia w regionie, czyli nowe, innowacyjne miejsca pracy, ale także lepsza jakość powietrza. Odchodzimy powoli od tradycyjnego przemysłu w stronę nowych technologii, jednak chcemy tych zmian dokonywać z udziałem strony społecznej. Stoimy przed wielkimi wyzwaniami, które wpisaliśmy w strategię rozwoju województwa śląskiego „Zielone Śląskie 2030”, która bardzo dobrze wpisuje się w politykę rządu. Mamy gotowe projekty, które będziemy sukcesywnie wdrażać” – podkreślał marszałek Jakub Chełstowski.

Izabela Domogała mówiła o wsparciu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

„Na realizację tej polityki region otrzyma 697 mln euro, z czego 593 mln euro to wkład UE, a ok. 105 mln euro wkład krajowy. Celem interwencji jest budowanie gospodarki opartej na wiedzy o silniejszym wymiarze społecznym, w jej ramach będziemy mogli zrealizować wyzwania dotyczące m.in. rynku pracy, edukacji, ochrony zdrowia, integracji społecznej, kultury i turystyki. Nowością w tej perspektywie ma być też wsparcie dla młodych” – tłumaczyła Izabela Domogała.

O Programie Regionalnym mówił z kolei wicemarszałek Wojciech Kałuża.

„Mamy już doświadczenie i wiedzę dotyczącą wykorzystania środków unijnych i jestem przekonany, że te pieniądze będą dalej zmieniać Śląskie. Ze środków EFRR będziemy finansowali pięć z sześciu osi tematycznych w tym: Inteligentne Śląskie, Zielone Śląskie, Mobilne Śląskie, Śląskie dla mieszkańca i Śląskie bliżej mieszkańca. W ramach Funduszu Sprawiedliwej transformacji planujemy z kolei finansowanie projektów z obszaru gospodarki, środowiska oraz projektów społecznych, związanych z podnoszeniem kwalifikacji, czy wsparciem w poszukiwaniu zatrudnienia” – mówił wicemarszałek Wojciech Kałuża.

Warto przypomnieć, że w ogólnej puli dla Polski jest 76 mld euro w ramach unijnej polityki spójności i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Projekt Umowy Partnerstwa przygotowało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w oparciu o polskie i unijne założenia prawne. Umowa Partnerstwa programuje wydatkowanie środków unijnych w perspektywie 2021-2027 i zanim zostanie przekazana do negocjacji z Komisją Europejską przejdzie konsultacje we wszystkich województwach.

O szczegółach konsultacji mówił kilka dni temu premier Mateusz Morawiecki.

„Fundusze, które dla Polski wynegocjowaliśmy na lipcowym szczycie Rady Europejskiej, są największe w historii. Dodajemy do nich pieniądze z budżetu krajowego. Środki z obu puli przeznaczymy na odbudowę gospodarki po epidemii. To ogromna szansa, dlatego już dziś pracujemy nad przywróceniem sił witalnych gospodarce. Częścią tych działań są rozpoczynające się konsultacje Umowy Partnerstwa” – tłumaczył premier RP, Mateusz Morawiecki.

Polskie potrzeby rozwojowe nie są jedynym czynnikiem wpływającym na sposób inwestowania tych środków. Znaczenie mają również priorytety unijne, takie jak badania, innowacje, cyfryzacja, klimat i środowisko, a także rozporządzenia wydawane na poziomie UE. Wnika z nich, że na przykład 30% środków budżetu Unii Europejskiej powinno wspierać działania klimatyczne Unii Europejskiej.

W nowej perspektywie około 60% funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym. Pozostałe 40% otrzymają programy regionalne, zarządzane przez marszałków województw.

Programy krajowe będą zbliżone do tych realizowanych obecnie. Oznacza to, że środki z polityki spójności zostaną zainwestowane m.in. w rozwój infrastruktury i ochronę środowiska, powiększanie kapitału ludzkiego, budowanie kompetencji cyfrowych czy wsparcie makroregionu Polski Wschodniej.

Spośród wszystkich programów regionalnych najwięcej środków ma trafić właśnie do województwa śląskiego – 2,365 mld euro.

Pieniądze na programy regionalne podzielono według algorytmu opartego na obiektywnych kryteriach, między innymi na liczbie ludności i PKB na mieszkańca.

Dodatkowo sześć regionów (śląskie, łódzkie, małopolskie, lubelskie, dolnośląskie i wielkopolskie) będzie mogło skorzystać ze środków w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji gdzie zaprogramowane zostało 4,4 mld euro. Środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji zostaną skierowane na łagodzenie skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu.

Z uwagi na fakt, że w województwie śląskim skala wyzwań związanych z transformacją energetyczną jest największa i region został wskazany w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego jako Obszar Strategicznej Interwencji możemy również liczyć na komplementarne wsparcie, zbieżne z celami rządowego „Programu dla Śląska”, które będzie polegało na udzieleniu preferencji w wyborze projektów lub dedykowanych konkursach/naborach w ramach krajowych programów polityki spójności.