Śląski Pakiet dla Gospodarki w znacznej mierze powstał w oparciu o środki unijne zarządzane z poziomu województwa. Pakiet będzie uzupełnieniem działań strony rządowej w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej. 

Śląski pakiet dla gospodarki obejmie pięć filarów: pożyczki obrotowe i płynnościowe, wsparcie pracodawców, wsparcie bezzwrotne, działania wspierające i wejścia kapitałowe. Łączna pula środków wynosi 1 mld zł.

„Kryzys związany z pandemią koronawirusa wymusza na nas przewartościowanie regionalnej polityki gospodarczej i skupienie się na wyzwaniach związanych z odbudową potencjału gospodarczego Śląska. To szerokie wsparcie finansowe w ramach pożyczek, instrumentów bezzwrotnych, ale także działania wspierające i zmierzające do utrzymania miejsc pracy w regionie. Wierzę, że współpracując jesteśmy w stanie wyjść z kryzysu obronną ręką” – tłumaczy Marszałek Jakub Chełstowski.

„Śląski pakiet dla gospodarki” koncentruje się na kilku płaszczyznach działań: 

I FILAR

POŻYCZKI OBROTOWE I PŁYNNOŚCIOWE WRAZ Z INNYMI UPROSZCZENIAMI W ZAKRESIE WSPARCIA ZWROTNEGO

W ramach działań skierowanych do sektora MŚP do rozdysponowania jest kwota 446 mln zł z RPO WLS 2014-2020. To efekt zwiększenia dotychczasowej alokacji. Pożyczki dystrybuowane będą przez trzy podmioty: Fundusz Górnośląski, Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych i Bank Pekao S.A.

Dotychczasowe wsparcie było przeznaczone na pożyczki inwestycyjne i obrotowe, w powiązaniu z rozwojem MŚP.W związku z nadzwyczajną sytuacją Komisja Europejska dopuszcza finansowanie kapitału obrotowego na regulowanie bieżących zobowiązań, przede wszystkim wynagrodzeń pracowników, ale także ponoszenia kosztów zabezpieczających prowadzoną działalność gospodarczą, towary, usługi, zapasy, koszty najmu itp.

W celu wsparcia podmiotów, które najbardziej odczują skutki nadzwyczajnej sytuacji spowodowanej pandemią koronawirusa, planowane są zmiany w warunkach udzielanego wsparcia w już funkcjonującym instrumencie finansowym, w szczególności wynikające z planowanych do przyjęcia zmian Rozporządzeń KE:

• możliwość kwalifikowania kapitału obrotowego bez powiązania z wydatkami inwestycyjnymi,
• modyfikacja katalogu obszarów wsparcia z uwzględnieniem sektora zdrowia,
• modyfikacja katalogu wydatków kwalifikowalnych,
• modyfikacja katalogu grupy docelowej,
• modyfikacja warunków wsparcia (m.in. okres karencji, wartość pożyczki, okres spłaty pożyczki, brak zbędnych formalności czy zabezpieczenia),
• czasowe odstąpienie od weryfikacji trudnej sytuacji przedsiębiorstw i dopuszczenie możliwości dofinansowywania działalności takich podmiotów (w obecnej sytuacji wiele przedsiębiorstw może zmagać się z trudnościami w zakresie prowadzenia działalności. Środki powinny być skierowane właśnie do nich, zwłaszcza na działalność operacyjną, tak, by pomóc im przezwyciężyć trudności),
• zwiększenie limitu dopuszczalności pomocy de minimis (jeśli taka możliwość zostanie dopuszczona),
• zwiększenie ilości godzin pracy doradców dla MŚP u Pośredników Finansowych.

Planowane są także uproszczenia dla sektora MŚP w ramach udzielonych już pożyczek. Sytuacja każdego pożyczkobiorcy jest analizowana indywidualnie w przypadku wystąpienia o m.in. wydłużenie okresu realizacji inwestycji, wydłużenie okresu spłaty czy karencji, zmiany harmonogramu spłaty itp. 

W ramach działań już zrealizowanych od  17 marca do 27 marca 2020 r. Fundusz Górnośląski SA w Katowicach wyraził zgody na prolongatę spłaty 132 umów pożyczek dla przedsiębiorców na łączną prolongowaną kwotę  2.145 097,32 zł, co stanowi ok 20% portfela pożyczek aktywnych. Przewiduje się, że w kwietniu podobne prolongaty będą dotyczyć ok 40% portfela  pożyczek. 

II FILAR

WSPARCIE PRACODAWCÓW W UTRZYMANIU MIEJSC PRACY

Wsparcie przewiduje się zarówno z RPO WSL jak i POWER (programu zarządzanego z poziomu krajowego):

• dofinansowanie do wynagrodzeń – trwają przygotowania do wprowadzenia w RPO WSL oraz POWER możliwości finansowania wynagrodzeń. Wsparcie dostępne będzie dla MŚP, osób samozatrudnionych i organizacji pozarządowych. Warunkiem uzyskania wsparcia będzie wykazanie spadku obrotów z dwóch kolejnych miesiącach br., w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku. Wsparcie udzielane będzie na okres maksymalnie 3 miesięcy. Obecnie ustalane są kwoty możliwej wysokości wsparcia. Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o te środki bezpośrednio w powiatowych urzędach pracy.
• dofinansowanie wynagrodzeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Od 1 kwietnia br. przedsiębiorcy mogą ubiegać się o środki w związku z przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy. Wnioski o przyznanie świadczenia można składać do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach za pomocą formularza dostępnego na stronie praca.gov.pl https://www.praca.gov.pl/eurzad/index.eup#/inneSprawy/listaDokumentow?dest=TARCZA
• dofinansowanie szkoleń dla MŚP do 80 proc. kosztów – wsparcie dostępne w ramach podmiotowego systemu finansowania usług. Szacowana kwota na te działania wynosi 105 mln zł.
• subsydiowane zatrudnienie oraz staże – narzędzia aktywizacji zawodowej. Wsparcie pozwoli zmniejszyć koszty zaangażowania personelu po stronie przedsiębiorcy. Szacowana kwota na te działania to 57,5 mln zł.
• dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej i działania outplacement – ze wsparcia będą mogły skorzystać m.in. osoby zwolnione z pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Szacowana kwota na ta działania to 64,9 mln zł.
• staże, szkolenia, subsydiowane zatrudnienie i dotacje na otwarcie działalności gospodarczej dla osób młodych (do 30 roku życia) – narzędzie aktywizacji zawodowej dostępne w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Wsparcie pozwoli na zmniejszenie kosztów zaangażowania personelu po stronie przedsiębiorcy, subsydiowane zatrudnienie w miejscu pracy oraz zapewni środki na podjęcie działalności gospodarczej. Szacowana kwota to około 96 mln zł.
• szkolenia dla pracodawców – Wojewódzki Urząd Pracy proponuje pracodawcom szkolenia w zakresie obowiązków pracodawców i praw pracowniczych, form wsparcia dla pracowników, profilowania zwalnianych pracowników i identyfikację ich potrzeb.

III FILAR

WSPARCIE BEZZWROTNE - INWESTYCJE W MŚP WRAZ Z UPROSZCZENIAMI DLA MŚP

Planowane jest uruchomienie nowego naboru dla przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych skutkami pandemii w ramach RPO WSL 2014-2020. W tym celu wyodrębniona została alokacja w wysokości ok. 76 mln zł. Środki te zostaną przeznaczone na wsparcie przedsiębiorców z sektora MŚP, w celu utrzymania miejsc pracy zagrożonych likwidacją w wyniku zagrożenia zdrowia publicznego oraz utrzymania ich konkurencyjności. Dzięki rozszerzeniu zakresu interwencji i złagodzeniu warunków wsparcia, dostęp do dofinansowania będą miały przedsiębiorstwa z sektorów najbardziej dotkniętych skutkami pandemii (m.in. turystyka, przemysł czasu wolnego, gastronomia). Wskazane sektory rzadko miały możliwość pozyskania wsparcia w formie wspomnianej dotacji.

Przedsiębiorstwa będą mogły przeznaczyć dotacje m.in. na: nakłady na inwestycje produkcyjne przyczyniające się do rozbudowy parku maszynowego niezbędnego do utrzymania bieżącej produkcji, mikroinwestycje przyczyniające się do dywersyfikacji bieżącej produkcji/ oferowanych usług lub do zmian w procesie czy w organizacji, zakup surowców, materiałów, produktów i towarów związanych z działalnością inwestycyjną, koszty bieżące m.in.: opłaty leasingowe, raty kredytu, opłaty związane z utrzymaniem budynków, koszty pomocy prawnej, doradztwa i koszty wynagrodzeń pracowników.

Śląskie Centrum Przedsiębiorczości pracuje nad opracowaniem zasad dla nowego typu projektu. Konkurs zostanie ogłoszony w II kwartale 2020 roku i zostanie przeprowadzony w formule zamkniętej. W ramach konkursu przewiduje się między innymi:

• udzielanie wsparcia przedsiębiorstwom z sektora MŚP wdrażającym innowacje w skali przedsiębiorstwa (dotychczas wymaganym poziomem była skala regionu),
• wsparcie inwestycji przyczyniających się do utrzymania miejsc pracy/ tworzenia nowych miejsc pracy czy dywersyfikacji prowadzonej działalności,
• wsparcie inwestycji prowadzących do zmiany procesu produkcji/procesu świadczenia usług czy zmiany w organizacji pracy
• zastosowanie pomocy de minimis i zwiększenie intensywności pomocy do 85% kosztów kwalifikowalnych lub programu pomocowego zaakceptowanego przez KE,
• sfinansowanie kosztów związanych z przedsięwzięciem takich jak: nabycie nowych i używanych maszyn, urządzeń, wynagrodzenia pracowników w okresie realizacji projektu, zakup surowców i materiałów niezbędnych do rozpoczęcia produkcji/świadczenia usług oraz koszty pośrednie,
• w stosunku do dotychczasowych konkursów poszerzenie katalogu dokumentów poświadczających posiadanie środków własnych w celu spełnienia warunku dot. posiadania zasobów finansowych,
• skoncentrowania się na przedsiębiorstwach prowadzących działalność na terenie województwa śląskiego poprzez m.in. uwzględnienie kryterium punktowego za właściwość urzędu skarbowego zlokalizowanego w województwie śląskim. 

Ponadto Śląskie Centrum Przedsiębiorczości wydłużyło również nabór w trwającym konkursie Innowacje w MŚP z pulą dofinansowania w wysokości ponad 86 mln złotych

Śląskie Centrum Przedsiębiorczości wprowadza ponadto szereg usprawnień w zakresie procesów dotyczących złożonych wniosków/realizowanych projektów ze środków RPO WSL 2014-2020. Planowane są uproszczenia dla beneficjentów, które wymagają zmiany otoczenia prawnego w tym zakresie. O zmianach beneficjenci będą informowani na bieżąco. 

IV FILAR

SAMORZĄDOWE DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE  

- Projekt „Promocja gospodarcza regionu oraz działania związane z tworzeniem przyjaznych warunków do inwestowania i eksportowania”.

Projekt jest współfinansowany ze środków UE w ramach RPO WSL 2014-2020 i realizowany przez Województwo Śląskie w partnerstwie z Funduszem Górnośląskim SA.

Celem głównym projektu, opiewającego na kwotę 24,6 mln zł, jest wzrost wartości bezpośrednich inwestycji w regionie, wzrost poziomu eksportu MŚP, promocja województwa śląskiego pod względem zamieszkania i podejmowana pracy.

Wśród celów szczegółowych znajdują się m.in. przyciągnięcie przedsiębiorców i mieszkańców z kraju i z zagranicy, zachęcenie przedsiębiorców do podejmowania i rozszerzania działalności eksportowej, budowa sprzyjającego klimatu inwestycyjnego. W obecnej sytuacji projekt zostanie dostosowany do bieżących potrzeb przedsiębiorców z województwa śląskiego, dla których zostaną przygotowane seminaria i spotkania online. Mimo bieżących ograniczeń będziemy planować spotkania z partnerami zagranicznymi i krajowymi, które będą miały za zadanie podtrzymywać i budować relacje biznesowe tak aby po opanowaniu epidemii móc wrócić do współpracy.

Wsparcie dla przedsiębiorców z sektora MŚP będzie realizowane w perspektywie krótko i długoterminowej. 

I Perspektywa krótkoterminowa.

W najbliższym czasie działania w ramach projektu koncentrować się będą na:

• organizacji spotkań z przedsiębiorcami dotyczących możliwości rozwijania firmy poprzez działania nastawione na internacjonalizację – pierwsze spotkanie/webinarium odbędzie się 21.04.2020 r.
• uruchomieniu Akademii Internacjonalizacji – bezpłatny dostęp do niezbędnej wiedzy nt. rynków zagranicznych np.: uregulowania prawne, ekonomiczne, wymagane dokumenty, certyfikaty.
• budowie bazy danych przedsiębiorstw zainteresowanych procesem internacjonalizacji swojej działalności (mapowanie potrzeb i wyzwań), dzięki czemu możliwe będzie dostosowanie działań do bieżącej sytuacji oraz przygotowanie się na okres po zakończeniu epidemii.

Wszystkie informacje i terminy webinariów i spotkań w ramach Akademii Internacjonalizacji będą zamieszczane na stronie: https://invest-in-silesia.pl/ oraz na fanpage’u InSilesia. 

II Perspektywa długoterminowa. 

Wsparcie dla przedsiębiorców po zakończeniu epidemii będzie realizowane poprzez:

• organizację misji zagranicznych i przyjazdowych – rozmowy B2B, B2C, weryfikacja rynków, poszukiwanie nowych kontrahentów;
• organizację targów zagranicznych – możliwość bezpłatnego uczestnictwa firm na stoisku zorganizowanym przez Województwo Śląskie;
• współorganizację krajowych kongresów o charakterze międzynarodowym - możliwość bezpłatnego uczestnictwa na stoisku zorganizowanym przez Województwo Śląskie. 

- Internacjonalizacja działalności gospodarczej - projekt „Inter Silesia”

Projekt finansowany ze środków UE w ramach RPO WSL 2014-2020 i realizowany przez Fundusz Górnośląski SA w partnerstwie z Województwem Śląskim.

Działania projektu, którego wartość to 26,3 mln zł, nakierowane będą na pobudzenie przedsiębiorstw MŚP do podejmowania działań w kierunku internacjonalizacji działalności biznesowej, działań eksportowych i innowacyjnych. W ramach projektu zostanie stworzona sieć doradców reprezentujących przedsiębiorstwa na światowych rynkach. Przygotowane zostaną uniwersalne narzędzia wspierające działania przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych, takie jak: doradztwo eksportowe, wsparcie tłumaczeniowe, baza wiedzy związanej z eksportem, wymaganiami prawnymi, podatkami i finansami oraz uwarunkowaniami biznesowymi i kulturowymi.

W ramach projektu przewidziane jest powstanie Centrum Internacjonalizacji, które będzie miejscem spotkań, wymiany informacji i wiedzy w zakresie internacjonalizacji, eksportu, specyfiki rynków zagranicznych. Wsparciem dla przedsiębiorców będzie funkcjonowanie Platformy Internacjonalizacji. Platforma będzie zaawansowanym narzędziem cyfrowym wspierającym MŚP w działaniach eksportowych, miejscem udostępniania ofert o współpracy, kojarzenia partnerów i klientów na linii biznes województwa śląskiego – biznes zagraniczny. 

- Wychodząc naprzeciw apelom i postulatom poszczególnych przedstawicieli szeroko rozumianej branży turystycznej, stanowiącej ważną część gospodarki narodowej, proponujemy pakiet propozycji mających na celu działania wspierające i stymulujące popyt na usługi turystyczne po okresie pandemii. Wsparcie skierowane jest do przedsiębiorców, organizacji pozarządowych oraz gmin z obszarów szczególnie dotkniętych skutkami pandemii,  w szczególności w turystyce związanej z organizacją imprez i spotkań, przemysłem czasu wolnego, wydarzeniami sportowymi oraz kulturalnymi. 

Wśród propozycji znajdują się konkursy ofert na zadania publiczne Województwa Śląskiego w dziedzinie turystyki wspierające m.in.: turystykę zorganizowaną, obiekty i atrakcje turystyczne oraz nowe produkty turystyczne. 

V FILAR

„WEJŚCIA KAPITAŁOWE” ZWIĘKSZAJĄCE ZAANGAŻOWANIE INWESTORÓW W REGIONIE

Śląski Fundusz Rozwoju wprowadzi instrument inwestycyjny wspierający i generujący rozwój w regionie. Jest to forma finansowania projektów inwestycyjnych podmiotów z sektora MSP, posiadających formę spółek kapitałowych, rokujących dobrze na przyszłość. Mogą z niego korzystać także przedsiębiorcy, którzy inicjują innowacyjne projekty i brakuje im pieniędzy na wdrażanie pomysłów. Instrument będzie ponadto wspierał aktywność i elastyczność firm względem zmieniających się warunków rynkowych. Instrument dedykowany w szczególności dla firm z sektorów inteligentnych i rozwojowych.

Minimalna wysokość finansowania to 20 mln zł, ale model wejść kapitałowych proponowany przez ŚFR zakłada współpracę z inwestorami prywatnymi i instytucjonalnymi, którzy wniosą dodatkowy wkład finansowy. Tym samym pula może się zwiększyć nawet trzykrotnie.  Inwestycje będą realizowane w koinwestycji z funduszami publicznymi, Venture Capital i Private Equity, a także Inwestorami Prywatnymi wywodzącymi się z branży medycznej, nowych technologii, IT, energetyki, itp.

Ticket inwestycyjny ŚFR w innowacyjny projekt może wynieść jednorazowo 3 mln zł przy elastycznym podejściu do finansowania startupów i firm na różnym poziomie rozwoju.

Środki powierzane w ramach wejścia kapitałowego firmie nie mają charakteru pożyczki. Jest to inwestycja, która w przyszłości ma przynieść określone korzyści obu stronom. Dla firm innowacyjnych wsparcie tego typu instrumentem będzie miało kluczowe znaczenie dla rozwijania i skalowania projektów. Zasilenie kapitałem inwestycyjnym umożliwi innowacyjnym firmom wdrożenie nowych, ulepszonych produktów i usług. Zwiększy także ich możliwości kapitałowe, tym samym zapewniając odporność na koniunkturalne wahania, a nawet załamania rynku. Inwestycje w dobre technologicznie projekty w dłuższej perspektywie powinno zapewnić zwrot kapitału dla inwestora – w tym przypadku dla województwa.